ಪುರಸಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇತರೆ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ (ಒಬಿಸಿ) ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಶೇಕಡಾ 42 ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ತೆಲಂಗಾಣ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಗುರುವಾರ ತಡೆ ನೀಡಿದೆ [ಬುಟ್ಟೆಮ್‌ಗರಿ ಮಾಧವ ರೆಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ಇತರರು ವಿರುದ್ಧ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಷಯಗಳು].
ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ಹೊರಡಿಸಿದ ಆದೇಶಗಳಿಂದಾಗಿ ಒಟ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿಯು ಶೇಕಡಾ 67ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು.
ತೆಲಂಗಾಣ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಕುರಿತಾಗಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26 ರಂದು ಹೊರಡಿಸಿದ ಮೂರು ಸರ್ಕಾರಿ ಆದೇಶಗಳನ್ನು (ಜಿಒ) ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಅರ್ಜಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಅಪರೇಶ್ ಕುಮಾರ್ ಸಿಂಗ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಜಿ ಎಂ ಮೊಹಿಯುದ್ದೀನ್ ಅವರ ಪೀಠವು ಮಧ್ಯಂತರ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿತು.
ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬಿಸಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಶೇಕಡಾ 42 ರಷ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಆದೇಶ ತಿಳಿಸಿದೆ. ತೆಲಂಗಾಣ ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ ಕಾಯ್ದೆ, 2018 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಲ್ ಪ್ರಜಾ ಪರಿಷತ್ತುಗಳು, ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರಜಾ ಪರಿಷತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಗೆ ನಡೆಯುವ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಮೀಸಲಾತಿಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲು ಎರಡು ಸರ್ಕಾರಿ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆದರೆ, ಒಬಿಸಿ ಕೋಟಾದಲ್ಲಿನ ಈ ಹೆಚ್ಚಳವು ವಿವಿಧ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಶೇ. 50 ಮೀಸಲಾತಿ ಮಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ಬಹುಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬಿಸಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ಮೊದಲು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ತ್ರಿವಳಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ನೆನಪಿಸಿದೆ.
ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: (1) ರಾಜ್ಯದೊಳಗಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಿಂದುಳಿದಿರುವಿಕೆಯ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಮೀಸಲಾದ ಆಯೋಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು;
(2) ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೀಸಲಾತಿಗಳ ಅನುಪಾತವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಬೇಕು;
(3) ಅಂತಹ ಮೀಸಲಾತಿಯು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು, ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಮತ್ತು ಒಬಿಸಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿ ಪ್ರಮಾಣವಾದ ಶೇ.50ಅನ್ನು ಮೀರಬಾರದು.
ಒಬಿಸಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಶೇ.42 ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ತೆಲಂಗಾಣ ಸರ್ಕಾರದ ಜಿಒಗಳು ಈ ತ್ರಿವಳಿ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅದರ ಸಿಂಧುತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಅಂತಹ ಮೀಸಲಾತಿಗೆ ಒದಗಿಸಲಾದ ಜಿಒಗಳನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯಿತು.
"ವಿಕಾಸ್ ಕಿಶನ್‌ರಾವ್ ಗವಳಿ (ಸುಪ್ರಾ) ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ 50% ಮೀಸಲಾತಿ ಮಿತಿಯ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಪ್ರತಿವಾದಿಗಳು/ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾವು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ. ದಿನಾಂಕ 26.09.2025 ರಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬಿಸಿಗಳಿಗೆ 42% ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ಮೀಸಲಾತಿ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು 50% ರಿಂದ 67%ಗೆ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲಾಗಿದೆ... ದಿನಾಂಕ 26.09.2025 ರಂದು ಓಬಿಸಿಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾತಿಯ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು 42% ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಜಿಒಎಂಎಸ್ ಸಂಖ್ಯೆ 9 ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 26.09.2025 ರಂದು ದಿನಾಂಕ 41 ಮತ್ತು 42 ನೇ ಜಿಒಎಂಎಸ್ ಸಂಖ್ಯೆ ಗಳನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವವರೆಗೆ ತಡೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ," ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಆದೇಶಿಸಿತು.
ಇದೇ ವೇಳೆ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಧಿಸೂಚನೆಗೊಂಡ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ತಾನು ಯಾವುದೇ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆ ನೀಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 9 ರಿಂದ ನವೆಂಬರ್ 11 ರವರೆಗೆ ಐದು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಮುಂದಿನ ವಿಚಾರಣೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 3 ರಂದು ನಡೆಯಲಿದೆ.